Sai lầm khi bố mẹ cho trẻ dùng thuốc
Một trong những sai lầm mà bố mẹ vô tình làm cho trẻ không những không khỏi bệnh mà có khi bệnh còn nặng hơn, thậm chí tai biến nguy hiểm đến tính mạng đó chính là sai lầm trong cách dùng thuốc.
Khi con bệnh, các bậc cha mẹ luôn có tâm lý chung là làm mọi cách để con nhanh chóng hết bệnh. Tuy nhiên, một trong những sai lầm mà bố mẹ vô tình làm cho trẻ không những không khỏi bệnh mà có khi bệnh còn nặng hơn, thậm chí tai biến nguy hiểm đến tính mạng đó chính là sai lầm trong cách dùng thuốc.
Sai lầm thứ nhất
Khi con bị bệnh, thay vì đưa con đi khám và chỉ định thuốc, một số bốmẹ đã tự ý chẩn đoán bệnh và mua thuốc cho trẻ dùng. Đây được gọi là “tự ý dùng thuốc cho trẻ”. Trong một số ít trường hợp, việc tự ý dùng thuốc cho trẻ có thể không dẫn đến sự nguy hại nào. Bởi vì trẻ chỉ bị rối loạn nhẹ, không có những tổn thương thực thể đáng kể. Tự ý cho trẻdùng thuốc loại “thông thường, bán không cần toa”, nếu dùng đúng, có thể giúp trẻ cải thiện, hết các rối loạn nhẹ đó. Nhưng việc tự ý dùng thuốc cho trẻ cũng có thể trở thành “sự lạm dụng thuốc một cách tự ý” dẫn đến các tác hại không thể lường hết. Đã có trường hợp trẻ bị cảm sốt sơ sơ, nhưng bố mẹ lại cho dùng kháng sinh cloramphenicol (tên biệt dược nổi tiếng trước đây Tifomycine) thường xuyên, khiến sau một thời gian, trẻ bị “thiếu máu bất sản” dẫn đến tử vong. Hoặc nghe lời mách bảo, bố mẹ tìm cách mua kháng sinh thông dụng hiện nay nhưampicillin, amoxicillin, cephalexin… cho trẻ đang bị sốt dùng một cách tùy tiện theo kiểu “cho uống một vài viên rồi thôi”. Điều này thật nguy hiểm! Cho uống như thế chắc chắn không trị được bệnh cho trẻ và tránh sao kháng sinh không bị “lờn” (tức bị đề kháng). Cách nay không lâu, Bệnh viện Nhi Đồng 2 TPHCM thông báo trường hợp đau lòng là một trẻ hai tháng tuổi bị hoại tử đầu ngón tay, phải phẫu thuật cắt bỏphần hư, chỉ vì bố mẹ tưởng thuốc dùng bôi ngoài da là loại vô hại, có thể chữa bất cứ bệnh gì. Bố mẹ của trẻ đã mua kem chứa thuốc chống viêm glucocorticoid thoa mụn bóng nước trên da của trẻ. Cần lưu ý, da trẻ rất mong manh nếu dùng thuốc bôi ngoài da không đúng có khi rất có hại.
Sai lầm thứ hai
Bố mẹ sử dụng toa thuốc cũ đã được bác sĩ ghi trước đây để mua thuốc cho trẻ dùng khi trẻ bị bệnh vì nghĩ rằng con mình bị bệnh cũ tái phát. Nhưng nên lưu ý, bệnh cũ có thể bị tái phát nhưng lần này tiến triển đến mức nặng hơn. Hoặc triệu chứng bệnh có vẻ giống như bệnh cũ, nhưng lần này lại là bệnh khác. Cả hai thứ vừa kể mà dùng toa thuốc cũ là không đúng, thậm chí là nguy hiểm. Hiện nay còn có tình trạng phổ biến là có các bậc cha mẹ tự dùng thuốc chữa bệnh cho trẻqua thông tin trên mạng internet. Dùng đơn thuốc cũ của chính trẻđược chữa trước đây hay của trẻ nào khác (nhất là đơn thuốc tham khảo trên mạng) để tự chữa là việc làm sai. Bởi một đơn thuốc luôn dành cho một cá nhân trẻ cụ thể trong một thời điểm cụ thể. Ngay cảbệnh của chính trẻ bây giờ có vẻ giống như trước, nhưng có thể đã tiến triển ở mức độ nặng hơn, nếu dùng thuốc theo đơn cũ sẽ không còn hiệu quả.
Sai lầm thứ ba
Bố mẹ cho trẻ dùng đúng toa thuốc nhưng lại dùng không đúng liều. Hoặc bố mẹ cho trẻ dùng thuốc không đủ liều do tâm lý sợ thuốc gây hại cho trẻ (chẳng hạn như thay vì cho trẻ dùng 3-4 lần/ ngày, lại chỉdùng 1-2 lần/ngày), hay do cho thuốc không đúng cách (như pha thuốc vào bình sữa cho trẻ bú và trẻ không bú hết bình sữa). Hoặc bố mẹ cho trẻ dùng thuốc quá liều do tâm lý nôn nóng muốn trẻ mau hết bệnh, đã dồn thuốc uống ít lần hơn trong ngày (như dồn thuốc uống 2 lần trong ngày thành uống một lần duy nhất và uống như thế liều tăng lên gây hại), hay dùng dụng cụ đo lường thuốc không chính xác (như dùng muỗng ăn ở nhà đo lường thể tích thuốc si rô cho trẻ thay vì dùng dụng cụ được cung cấp).
Sai lầm thứ tư
Dùng dạng thuốc không thích hợp cho trẻ. Dạng thuốc thích hợp cho trẻ là dạng thuốc lỏng (si rô, thuốc uống giọt, hỗn dịch, nhũ dịch). Nhưng có trường hợp bố mẹ vô tình hay cố ý, dùng thuốc dành cho người lớn là thuốc viên nén, nghiền viên thuốc ra thành bột mịn và phân liều cho trẻ uống (như nghiền viên paracetamol 500mg và lấy 1/4 hay 1/5 lượng viên này hòa với nước cho trẻ uống). Làm như thế có thể lấy liều không đúng hoặc phá hỏng dạng thuốc gây hại cho trẻ (nhưphá hỏng dạng thuốc bao tan ở ruột gây hại dạ dày của trẻ). Có một sốthuốc viên được thông báo “chống chỉ định đối với trẻ dưới 12 tuổi” (tức không được dùng cho trẻ dưới 12 tuổi) nhưng bố mẹ thấy con mình phát triển tốt, thân xác cao to như người lớn bèn cho trẻ dùng thuốc đó, mà không nghĩ: Đã có lý do xác đáng nhà sản xuất thuốc phải hạn chếđối tượng sử dụng thuốc như thế.
Sai lầm thứ năm
Là bố mẹ đã cất giữ thuốc không tốt để trẻ có thể tự tiện dùng thuốc. Báo chí đã đưa tin về một số trường hợp trẻ lấy thuốc mà bố mẹ cất giữ không tốt để tự uống. Hoặc bố mẹ dùng thuốc chống nôn dạng băng dán lên da và sau đó gỡ băng dán bỏ bừa bãi (thay vì bỏ vào thùng rác có nắp đậy cẩn thận) để trẻ lấy dán vào da của chúng và bịngộ độc.
Ngoài năm sai lầm kể trên, còn có một số sai lầm mà mức độ nghiêm trọng nhẹ hơn, bố mẹ mắc phải khi cho con dùng thuốc như hù dọa, tạo không khí căng thẳng thay vì mềm mỏng, kiên trì thuyết phục trẻ uống thuốc. Hoặc bố mẹ trộn thuốc vào bột, sữa hay thức ăn, thức uống. Trẻkén ăn hay nhạy cảm mùi vị sẽ phản ứng, từ chối thức ăn mà trước đây trẻ ưa thích. Đối với trẻ lớn hơn trộn thức ăn như thế trẻ sẽ cho là mình bị đánh lừa và mất lòng tin ở bố mẹ.